Unix và Linux là hai hệ điều hành nổi tiếng trong lĩnh vực công nghệ thông tin, mỗi hệ điều hành mang lại những đặc điểm và ưu điểm riêng biệt. Unix, được phát triển vào những năm 1960, đã đặt nền móng cho nhiều hệ thống máy tính hiện đại, trong khi Linux, ra đời vào những năm 1990, đã trở thành một nền tảng mã nguồn mở mạnh mẽ, được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực từ máy chủ đến thiết bị di động. Bài viết này sẽ khám phá sâu về Unix và Linux, mối quan hệ giữa hai hệ điều hành này, cũng như những ảnh hưởng của chúng đến ngành công nghệ ngày nay.

Linux và Unix là gì?

1. Unix:

Unix là một hệ điều hành đa người dùng, đa nhiệm được phát triển vào cuối những năm 1960 tại Bell Labs bởi Ken Thompson, Dennis Ritchie và các đồng nghiệp của họ.
Unix được thiết kế để có tính di động cao, có thể hoạt động trên nhiều loại phần cứng khác nhau. Đặc điểm nổi bật của Unix là tính bảo mật, độ ổn định và khả năng tương tác cao với các hệ thống khác.
Unix sử dụng kiến trúc phân cấp thư mục, các tệp, và có các chương trình tiện ích hệ thống phong phú. Nhiều hệ điều hành hiện đại có nguồn gốc hoặc lấy cảm hứng từ Unix.

2. Linux:

Linux là một hệ điều hành mã nguồn mở, được phát triển bởi Linus Torvalds vào năm 1991, lấy cảm hứng từ Unix. Linux không phải là một biến thể của Unix mà là một hệ điều hành độc lập, nhưng nó tuân theo các nguyên tắc thiết kế và cấu trúc của Unix.
Linux kernel (nhân Linux) là lõi của hệ điều hành Linux, chịu trách nhiệm quản lý phần cứng, tài nguyên và giao tiếp giữa các ứng dụng và phần cứng.
Linux phát triển mạnh mẽ nhờ vào cộng đồng mã nguồn mở, và trở thành nền tảng cho nhiều hệ điều hành khác như Ubuntu, CentOS, Fedora, Arch Linux,…

Mối quan hệ giữa Unix và Linux

Unix là nguồn cảm hứng của Linux:
- Linux được Linus Torvalds phát triển với mục tiêu tạo ra một hệ điều hành dựa trên các nguyên tắc của Unix. Do đó, Linux kế thừa nhiều triết lý thiết kế và tính năng từ Unix, như đa nhiệm, đa người dùng, hệ thống tệp phân cấp và cơ chế bảo mật mạnh mẽ.
Cấu trúc tương tự:
- Cả Unix và Linux đều chia sẻ kiến trúc phân lớp, với kernel là lõi trung tâm quản lý phần cứng, và các tiện ích hệ thống cùng với các ứng dụng chạy trên lớp trên.
- Cả hai đều sử dụng giao diện dòng lệnh (CLI) mạnh mẽ và hỗ trợ lập trình shell scripting.
Linux không phải là Unix nhưng tuân theo chuẩn POSIX:
- Linux không phải là một bản phân phối của Unix. Tuy nhiên, nó tuân theo tiêu chuẩn POSIX (Portable Operating System Interface), một tiêu chuẩn do IEEE phát triển để đảm bảo tính tương thích giữa các hệ điều hành, bao gồm Unix và Linux.
Giấy phép mã nguồn:
- Unix là một hệ điều hành thương mại, được sở hữu bởi nhiều công ty khác nhau trong các phiên bản khác nhau, như AIX (IBM), Solaris (Oracle), HP-UX (HP).
- Linux là mã nguồn mở, được phát hành theo giấy phép GPL (GNU General Public License), cho phép mọi người tự do sử dụng, thay đổi và phân phối.
Sự phát triển và phổ biến:
- Unix hiện nay chủ yếu được sử dụng trong các môi trường doanh nghiệp lớn, trên các máy chủ và hệ thống tính toán lớn.
- Linux, nhờ tính mã nguồn mở và tính linh hoạt, đã phát triển mạnh mẽ và phổ biến không chỉ trên máy chủ mà còn trên máy tính cá nhân, thiết bị nhúng và điện thoại di động (như hệ điều hành Android).

Kết luận

Unix là hệ điều hành gốc, đã tồn tại và phát triển từ cuối những năm 1960, trong khi Linux là một hệ điều hành mã nguồn mở, lấy cảm hứng từ Unix và được phát triển dựa trên triết lý Unix.
Dù không trực tiếp bắt nguồn từ Unix, Linux thừa hưởng nhiều đặc điểm của Unix và là một hệ điều hành có nhiều điểm tương đồng về cấu trúc, chức năng và triết lý.
Cả hai đều là lựa chọn mạnh mẽ cho các môi trường máy chủ, hệ thống lớn và các hệ thống nhúng, nhưng Linux nổi bật hơn nhờ vào cộng đồng mã nguồn mở và tính linh hoạt của nó.