Django là một framework web mạnh mẽ, cho phép các nhà phát triển xây dựng ứng dụng web bền vững và có khả năng mở rộng một cách nhanh chóng. Đối với người mới bắt đầu, việc làm quen với hàng loạt tính năng của Django có thể hơi choáng ngợp. Bài viết này sẽ giới thiệu 10 mẹo quan trọng nhất mà mọi người mới học Django nên biết, giúp bạn có nền tảng vững chắc để xây dựng và tránh những sai lầm phổ biến. Dù bạn mới bắt đầu hay đang tìm cách cải thiện kỹ năng Django của mình, những mẹo này sẽ giúp bạn viết mã tốt hơn, hiệu quả hơn.
Một trong những điều đầu tiên bạn cần hiểu khi phát triển Django là tầm quan trọng của việc sử dụng môi trường ảo. Môi trường ảo là một môi trường Python biệt lập, cho phép bạn quản lý các gói phụ thuộc của dự án Django mà không ảnh hưởng đến các dự án khác trên máy của bạn.
# Cài đặt virtualenv nếu bạn chưa có
pip install virtualenv
# Tạo một môi trường ảo
virtualenv env
# Kích hoạt môi trường ảo
source env/bin/activate # Trên macOS/Linux
envScriptsactivate # Trên WindowsHãy tạo thói quen sử dụng môi trường ảo trong mọi dự án.
Bảng điều khiển quản trị của Django là một tính năng tuyệt vời cho phép bạn quản lý dữ liệu của ứng dụng mà không cần phải viết giao diện quản trị riêng. Bảng quản trị này có thể tùy chỉnh và xử lý các thao tác phức tạp, giúp ích cho cả người mới và nhà phát triển có kinh nghiệm.
Chỉ với vài dòng mã, bạn có thể tùy chỉnh cách hiển thị các mô hình trong bảng quản trị:
from django.contrib import admin
from .models import MyModel
@admin.register(MyModel)
class MyModelAdmin(admin.ModelAdmin):
list_display = ('name', 'created_at')
search_fields = ('name',)Django tuân theo kiến trúc MVT (Model-View-Template), có thể gây khó hiểu cho người mới bắt đầu. Tuy nhiên, hiểu được cấu trúc này là chìa khóa để làm chủ Django.
Django cung cấp shell tương tác, cho phép bạn thử nghiệm với các mô hình, chạy các truy vấn và kiểm tra các đoạn mã mà không cần phải tạo view hay URL đầy đủ. Bạn có thể vào shell của Django bằng lệnh sau:
python manage.py shellfrom myapp.models import MyModel
my_object = MyModel(name="Example")
my_object.save()Sử dụng shell giúp tiết kiệm rất nhiều thời gian khi gỡ lỗi hoặc kiểm thử chức năng.
Việc hardcode thông tin nhạy cảm như thông tin đăng nhập cơ sở dữ liệu hay secret key trong mã nguồn là một thói quen xấu. Thay vào đó, hãy sử dụng biến môi trường để lưu trữ thông tin này.
import os
SECRET_KEY = os.getenv('SECRET_KEY')
DEBUG = os.getenv('DEBUG', 'False') == 'True'Cách tiếp cận này giúp ứng dụng của bạn an toàn hơn và dễ quản lý trong các môi trường khác nhau (ví dụ: phát triển, staging và sản xuất).
ORM (Object-Relational Mapper) của Django là một trong những tính năng mạnh mẽ nhất. Tuy nhiên, nếu không tối ưu, các truy vấn có thể làm chậm ứng dụng. Hãy sử dụng các phương thức select_related và prefetch_related để tối ưu hóa các truy vấn cơ sở dữ liệu.
# Không tối ưu (tạo nhiều truy vấn)
entries = Entry.objects.all()
# Đã tối ưu (tạo ít truy vấn hơn)
entries = Entry.objects.select_related('author').all()Những tối ưu này có thể cải thiện đáng kể hiệu suất của ứng dụng Django.
Django signals cho phép một số thành phần gửi thông báo đến các thành phần khác khi một hành động đã xảy ra. Điều này hữu ích để giảm phụ thuộc giữa các phần khác nhau trong ứng dụng của bạn.
from django.db.models.signals import post_save
from django.dispatch import receiver
from .models import MyModel
@receiver(post_save, sender=MyModel)
def my_model_saved(sender, instance, created, **kwargs):
if created:
# Làm gì đó sau khi MyModel được lưu
print(f"{instance.name} đã được lưu!")Signals giúp mã của bạn sạch sẽ hơn và dễ quản lý bằng cách giảm bớt sự phụ thuộc giữa các thành phần.
Middleware trong Django là cách xử lý các yêu cầu một cách toàn cục trước khi chúng đến view hoặc sau khi view đã xử lý xong. Middleware có thể được sử dụng để làm các tác vụ như xác thực, ghi nhật ký, và caching.
class MyCustomMiddleware:
def __init__(self, get_response):
self.get_response = get_response
def __call__(self, request):
# Làm gì đó trước khi view được gọi
response = self.get_response(request)
# Làm gì đó sau khi view được gọi
return responseSử dụng middleware một cách khôn ngoan có thể giúp bạn quản lý các vấn đề xuyên suốt ứng dụng một cách hiệu quả.
Để dự án Django của bạn chuyên nghiệp, bạn phải quản lý các tập tin tĩnh (CSS, JS) và tập tin media (hình ảnh, tệp tải lên) một cách đúng đắn. Django có các tính năng tích hợp sẵn để làm điều này, nhưng bạn cần cấu hình chính xác.
STATIC_URL = '/static/'
STATICFILES_DIRS = [os.path.join(BASE_DIR, 'static')]
MEDIA_URL = '/media/'
MEDIA_ROOT = os.path.join(BASE_DIR, 'media')Tổ chức các tập tin tĩnh và media sẽ giúp dự án của bạn dễ dàng bảo trì, đặc biệt khi nó lớn dần.
Mặc dù Django cung cấp các view dựa trên hàm (Function-Based Views – FBV), nhưng việc học CBV (Class-Based Views) sẽ giúp bạn viết mã tái sử dụng và dễ bảo trì hơn. CBV cho phép bạn đóng gói các mẫu thường gặp như hiển thị template, xử lý form, hoặc xử lý chuyển hướng.
from django.views.generic import ListView
from .models import MyModel
class MyModelListView(ListView):
model = MyModel
template_name = 'myapp/mymodel_list.html'CBV giúp giảm bớt mã boilerplate, làm cho mã của bạn sạch sẽ và dễ bảo trì hơn.
10 mẹo này sẽ giúp bạn trở thành một nhà phát triển Django giỏi hơn. Bằng cách tuân theo các thực hành tốt nhất, sử dụng các tính năng mạnh mẽ của Django và tránh những lỗi thường gặp, bạn có thể xây dựng các ứng dụng web hiệu quả và dễ bảo trì. Dù bạn chỉ mới bắt đầu hay đang cố gắng nâng cao kỹ năng, những mẹo này sẽ cung cấp một nền tảng vững chắc để bạn tiếp tục phát triển.
