MVT (Model-View-Template) là một kiến trúc được Django sử dụng để tổ chức các thành phần của ứng dụng web. Nó tương tự như mô hình MVC (Model-View-Controller) nhưng với một số điều chỉnh nhỏ. Trong MVT, Django quản lý một số khía cạnh của ứng dụng thay cho bạn, điều này giúp tăng tốc quá trình phát triển. Cùng tìm hiểu chi tiết về ba thành phần chính của kiến trúc MVT trong Django:

1. Model (Mô hình)

Model đại diện cho các cấu trúc dữ liệu cơ bản trong ứng dụng Django. Nó tương ứng với các bảng trong cơ sở dữ liệu và chứa các trường dữ liệu, các hành vi của dữ liệu. Models không chỉ định cách dữ liệu được hiển thị mà tập trung vào cách dữ liệu được lưu trữ và thao tác. Django cung cấp sẵn ORM (Object Relational Mapping) giúp việc tương tác với cơ sở dữ liệu trở nên dễ dàng mà không cần viết truy vấn SQL.

Ví dụ về một Model:

from django.db import models

class Article(models.Model):
    title = models.CharField(max_length=200)
    content = models.TextField()
    published_date = models.DateTimeField(auto_now_add=True)

Trong ví dụ này, model Article đại diện cho một bài viết với các thuộc tính như tiêu đề, nội dung, và ngày xuất bản.

2. View (Xử Lý Logic)

View trong Django chịu trách nhiệm xử lý logic của ứng dụng, nhận các yêu cầu từ người dùng và trả về các phản hồi tương ứng. Khác với trong MVC, trong Django, View thường không liên quan đến việc hiển thị giao diện (template), mà tập trung vào việc xử lý dữ liệu và gửi đến template để hiển thị.

Ví dụ về một View:

from django.shortcuts import render
from .models import Article

def article_list(request):
    articles = Article.objects.all()
    return render(request, 'article_list.html', {'articles': articles})

Trong ví dụ này, view article_list lấy tất cả các bài viết từ cơ sở dữ liệu và chuyển chúng đến template article_list.html để hiển thị.

3. Template (Mẫu giao diện)

Template chịu trách nhiệm hiển thị dữ liệu cho người dùng. Template là các file HTML với sự hỗ trợ của cú pháp template engine của Django để hiển thị dữ liệu động. Điều này giúp tách biệt hoàn toàn giữa logic và giao diện của ứng dụng.

Ví dụ về một Template:

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
    <title>Articles</title>
</head>
<body>
    <h1>Article List</h1>
    <ul>
    {% for article in articles %}
        <li>{{ article.title }} - {{ article.published_date }}</li>
    {% endfor %}
    </ul>
</body>
</html>

Trong ví dụ này, template article_list.html hiển thị danh sách bài viết bằng cách sử dụng cú pháp của Django template engine.

Cách các thành phần MVT tương tác với nhau

Request từ người dùng: Người dùng gửi một yêu cầu (request) đến máy chủ Django thông qua URL.
View xử lý logic: Django sẽ định tuyến yêu cầu này đến một view tương ứng. View sẽ lấy dữ liệu từ model (thông qua ORM) hoặc từ các nguồn khác, xử lý nó nếu cần, sau đó chuyển dữ liệu đến template.
Template hiển thị dữ liệu: Template nhận dữ liệu từ view và render giao diện HTML. Template engine của Django sẽ xử lý các biến, vòng lặp, và điều kiện bên trong file template để tạo ra HTML động.
Response gửi về người dùng: HTML đã được render sẽ được trả về cho trình duyệt của người dùng dưới dạng một phản hồi (response).

So sánh với MVC

Controller trong MVC: Ở kiến trúc MVC, Controller chịu trách nhiệm điều khiển luồng dữ liệu giữa model và view. Trong Django, phần này được quản lý bởi các view của Django và các thành phần khác (như middleware và URL routing).
Template thay vì View: Trong MVT của Django, view chỉ đơn thuần là xử lý logic, còn template là phần xử lý giao diện.

Ưu điểm của MVT trong Django

Tách biệt logic và giao diện: Việc tách biệt rõ ràng giữa xử lý logic (view) và hiển thị giao diện (template) giúp dễ dàng phát triển và bảo trì ứng dụng.
Sử dụng ORM mạnh mẽ: Django cung cấp ORM để giúp lập trình viên tương tác với cơ sở dữ liệu dễ dàng hơn mà không cần viết truy vấn SQL phức tạp.
Cấu trúc rõ ràng: Kiến trúc MVT cung cấp một cấu trúc tổ chức mã rõ ràng và dễ hiểu, giúp tăng tốc phát triển ứng dụng.
Django template engine: Với template engine tích hợp, bạn có thể dễ dàng render các dữ liệu động và tạo ra các giao diện HTML phức tạp mà không cần viết nhiều mã.

Kết luận

MVT trong Django là một kiến trúc mạnh mẽ giúp tăng tốc quá trình phát triển web, với sự tách biệt rõ ràng giữa xử lý dữ liệu, logic và hiển thị giao diện. Nếu bạn quen thuộc với MVC, thì việc hiểu MVT sẽ trở nên dễ dàng hơn vì chúng chỉ khác nhau một chút về cách quản lý các thành phần.

Django