API và Protocol khác nhau như nào?

Sự khác nhau giữa API và Protocol thường bị nhầm lẫn vì cả hai đều liên quan đến cách hệ thống giao tiếp, nhưng chúng thực sự là hai khái niệm khác nhau:

1. Protocol (Giao thức)

• Định nghĩa: Protocol là bộ quy tắc và chuẩn mực để hai hệ thống (máy tính, ứng dụng, thiết bị…) trao đổi dữ liệu.
• Mục đích: Đảm bảo dữ liệu được gửi và nhận đúng cách, theo thứ tự và định dạng nhất định.
• Ví dụ:
  • HTTP/HTTPS: Giao thức truyền tải web.
  • TCP/IP: Giao thức truyền dữ liệu mạng.
  • SMTP: Giao thức gửi email.
• Tóm tắt: Protocol = luật chơi. Nó quyết định cách gửi dữ liệu, định dạng dữ liệu, thứ tự và cách xác nhận.

2. API (Application Programming Interface)

• Định nghĩa: API là giao diện lập trình, cho phép ứng dụng này gọi chức năng hoặc lấy dữ liệu từ ứng dụng khác.
• Mục đích: Cung cấp một cách thức tiện lợi và chuẩn hóa để phần mềm tương tác với phần mềm khác hoặc với phần cứng.
• Ví dụ:
  • REST API: Ứng dụng gửi HTTP request để lấy dữ liệu JSON từ server.
  • Win32 API: Hệ điều hành Windows cung cấp các hàm để lập trình truy cập file, cửa sổ, đồ họa.
• Tóm tắt: API = bộ công cụ / phương thức, nói với lập trình viên: “Nếu muốn lấy dữ liệu hoặc thao tác này, gọi hàm/endpoint này”.

3. So sánh trực tiếp

Nói cách khác:

• Protocol = luật chơi.
• API = cánh cửa/lệnh để bạn chơi trong trò chơi đó.

Nếu bạn muốn, tôi có thể vẽ một sơ đồ minh họa trực quan để thấy API và Protocol khác nhau thế nào trong thực tế kết nối server-client. Bạn có muốn tôi vẽ không?