Giảm innodb_buffer_pool_size từ 6G xuống 3G có làm giảm hiệu suất MySQL không?

Nhiều người khi tối ưu MySQL thường nghĩ rằng:

“Cấp thêm RAM thì chắc chắn sẽ nhanh hơn.”

Nhưng thực tế không hẳn như vậy.
Nếu cấu hình sai, MySQL có thể chiếm hết bộ nhớ khiến hệ thống chậm đi, dù RAM sử dụng nhiều hơn.
Bài viết này sẽ giải thích vì sao giảm innodb_buffer_pool_size đôi khi lại tăng hiệu suất tổng thể của hệ thống.

1️⃣ innodb_buffer_pool_size là gì?

innodb_buffer_pool_size là tham số quan trọng nhất trong MySQL (hoặc MariaDB) dùng cho engine InnoDB.
Đây là vùng RAM được MySQL dùng để:

• Lưu dữ liệu và chỉ mục (index) của các bảng InnoDB,
• Giữ cache truy vấn để tránh phải đọc lại từ ổ cứng,
• Chứa dirty pages (trang dữ liệu chờ ghi ra disk).

Nói cách khác, nó là bộ nhớ đệm chính giúp MySQL truy cập dữ liệu nhanh hơn.

2️⃣ Khi để innodb_buffer_pool_size = 6G

Giả sử bạn có 8 GB RAM và đặt buffer pool = 6 GB.
Trường hợp này nghe có vẻ “dư dả”, nhưng thực tế lại có rủi ro:

• MySQL chiếm 6 GB cố định, không nhả lại RAM.
• Chỉ còn lại ~2 GB cho hệ điều hành, PHP, Nginx, Redis, v.v.
• Khi RAM hệ thống không đủ, Linux phải dùng swap (ghi bộ nhớ ra ổ cứng), khiến tốc độ giảm hàng chục lần.
• CPU tốn thêm thời gian xử lý I/O và quản lý bộ nhớ ảo.

Kết quả là:

🔻 RAM cao, nhưng hiệu năng toàn hệ thống giảm.
🔻 Web phản hồi chậm hơn, đặc biệt khi tải cao.

3️⃣ Khi giảm innodb_buffer_pool_size xuống 3G

Khi bạn giảm pool từ 6G xuống 3G, MySQL vẫn đủ RAM để cache phần dữ liệu truy cập thường xuyên nhất (working set), trong khi:

• Hệ điều hành có thêm không gian trống để quản lý disk cache,
• PHP-FPM, Redis, Nginx có đủ RAM hoạt động mượt,
• Giảm swap hoàn toàn, hệ thống ổn định hơn.

Vì vậy, dù “RAM MySQL” giảm, hiệu suất tổng thể lại tăng đáng kể.
Website phản hồi nhanh hơn, CPU load giảm, và hệ thống ít treo hơn khi có nhiều truy cập đồng thời.

4️⃣ RAM bao nhiêu là vừa?

Theo kinh nghiệm thực tế của cộng đồng DBA, giá trị innodb_buffer_pool_size nên chiếm khoảng 40–60% tổng RAM hệ thống, không vượt quá 70%.

⚡ Nếu bạn dùng Redis hoặc layer cache phía trên, có thể giảm pool MySQL thêm 20–30%.

🧩 5️⃣ Kiểm tra hiệu quả sau khi giảm innodb_buffer_pool_size

Sau khi bạn giảm bộ nhớ InnoDB Buffer Pool (ví dụ từ 6GB xuống 3GB), hãy kiểm tra xem hiệu suất thực tế có bị ảnh hưởng không.
Cách đo hiệu quả nhất là tính tỷ lệ hit rate – phần trăm truy vấn được xử lý trực tiếp từ RAM, không cần đọc ổ đĩa.

✅ Phiên bản tương thích MySQL 8.0

Chạy lệnh sau trong MySQL shell:

SELECT 
  ROUND(
    (SUM(IF(VARIABLE_NAME='Innodb_buffer_pool_reads', VARIABLE_VALUE, 0)) /
     (SUM(IF(VARIABLE_NAME='Innodb_buffer_pool_read_requests', VARIABLE_VALUE, 0)) + 1)) * 100, 2
  ) AS miss_rate_percent,
  ROUND(100 - (
    (SUM(IF(VARIABLE_NAME='Innodb_buffer_pool_reads', VARIABLE_VALUE, 0)) /
     (SUM(IF(VARIABLE_NAME='Innodb_buffer_pool_read_requests', VARIABLE_VALUE, 0)) + 1)) * 100
  ), 2) AS hit_rate_percent
FROM performance_schema.global_status
WHERE VARIABLE_NAME IN ('Innodb_buffer_pool_reads', 'Innodb_buffer_pool_read_requests');

📊 Kết quả mẫu:

🧠 Giải thích kết quả

• hit_rate_percent càng gần 100%, InnoDB cache càng hiệu quả → RAM đủ dùng.
• miss_rate_percent càng thấp càng tốt → ít phải truy cập ổ cứng.

Nếu hit_rate_percent > 98% → việc giảm từ 6GB xuống 3GB gần như không ảnh hưởng đến tốc độ truy vấn.
Nếu chỉ còn dưới 95%, bạn nên tăng lại bộ nhớ (ví dụ lên 4–5GB).

🔍 Tùy chọn: Kiểm tra thủ công

Bạn có thể tự lấy số liệu thô để tính:

SHOW GLOBAL STATUS 
WHERE VARIABLE_NAME IN ('Innodb_buffer_pool_reads', 'Innodb_buffer_pool_read_requests');

Rồi tính công thức:

Hit Rate = 1 - (Innodb_buffer_pool_reads / Innodb_buffer_pool_read_requests)

Ví dụ:

Innodb_buffer_pool_reads = 1000
Innodb_buffer_pool_read_requests = 1,000,000
→ Hit Rate = 1 - (1000 / 1,000,000) = 99.9%

👉 Như vậy, chỉ cần vài giây để đo hiệu suất thật sau khi giảm RAM MySQL, bạn sẽ biết chính xác hệ thống có bị chậm không, thay vì phải đoán dựa trên cảm nhận.

🧩 6️⃣ Giải thích cách đọc kết quả và tối ưu theo dung lượng RAM thực tế

Khi bạn đã có kết quả từ bước 5️⃣ (ví dụ hit_rate_percent = 99.85), hãy xem cách đọc chỉ số và điều chỉnh hợp lý theo cấu hình RAM của server.

🎯 1. Cách đọc chỉ số hit_rate_percent

💡 Mẹo:
Nếu site vẫn mượt dù hit rate ~96–97%, bạn không nhất thiết phải tăng RAM — chỉ khi CPU hoặc I/O bắt đầu tăng cao mới cần xem xét.

🧮 2. Nguyên tắc tính dung lượng InnoDB Buffer Pool

Công thức gợi ý chung:

innodb_buffer_pool_size ≈ 70–80% RAM vật lý

Vì InnoDB chiếm phần lớn bộ nhớ, nhưng hệ thống còn cần RAM cho:

• Hệ điều hành (Linux/Ubuntu)
• Query cache / sort buffer
• PHP-FPM, web server (Nginx/Apache)
• File system cache

⚙️ 3. Gợi ý cấu hình tối ưu theo RAM thực tế

🧠 4. Dấu hiệu cho thấy Buffer Pool quá lớn hoặc quá nhỏ

📈 5. Kiểm tra lại sau điều chỉnh

Sau khi thay đổi cấu hình, luôn:

1. Khởi động lại MySQL sudo systemctl restart mysql
2. Chờ ít nhất 15–30 phút để hệ thống ổn định và cache được làm nóng.
3. Chạy lại truy vấn kiểm tra hit rate (ở mục 5️⃣).

Nếu hit_rate_percent vẫn trên 98%, nghĩa là bạn đã đạt cân bằng tối ưu giữa RAM và hiệu năng.

💡 Kết luận

• InnoDB Buffer Pool là “tim” của MySQL hiệu năng cao.
• Đặt quá thấp → đọc đĩa nhiều, chậm.
• Đặt quá cao → chiếm RAM toàn hệ thống, ảnh hưởng PHP/Nginx.
• Mục tiêu thực tế: hit rate ≥ 98% và RAM MySQL chiếm ~70–80% tổng RAM.

Kết luận

💡 Tóm lại: Giảm innodb_buffer_pool_size từ 6G xuống 3G không làm chậm MySQL — mà trong phần lớn trường hợp giúp hệ thống nhanh và ổn định hơn, vì giảm áp lực bộ nhớ cho toàn bộ server.